* عباس بنازاده، کارشناس ارشد حوزه کشاورزی

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، تاک یا مو یا درخت انگور گیاهی است که در مناطق معتدل و حتی سردسیر و گرمسیر با نوع و واریته های مختلف قابل رویش است. محصول این گیاه به نام انگور و خشک آن به نام کشمش می تواند یک محصول استراتژیک ارز آور تلقی شود مشروط به اینکه حوزه معاونت باغبانی از طریق ترویج و آموزش کشاورزان تغییر قابل ملاحظه ای در تاکستان های موجود و راهنمایی در نوع و واریته های دنیا پسند به عمل آورد.

در حال حاضر و در وضعیت فعلی تولید محصول انگور در کشور حدود ۲ تا ۵/۲ میلیون تن است. طبق نظر کارشناسان به دلیل مرغوبیت خاک و آشنایی کشاورزان با این گیاه در صورت تغییر وضعیت از حالت سنتی فعلی به اصول فنی و مکانیزه تولید این محصول می تواند تا ۱۶ میلیون تن یعنی ۸ برابر تولید فعلی برسد.

این محصول به صورت تازه و  خشک (کشمش و مویز) و حتی تولید پک های آب انگور یا شیره انگور و سرکه مورد مصرف است که در صورت افزایش تولید در هر مورد مصرف بازار خاص و مورد علاقه خود را می طلبد.

ایران سومین تولیدکننده کشمش در جهان و هشتمین کشور از نظر تولید انگور است یعنی پس از آمریکا و ترکیه، ایران سومین تولید کننده کشمش تلقی می شود. متاسفانه یکی از اشکالاتی که باعث می شود کشمش ایران نتواند بازارهای بین المللی را تصاحب کند علاوه بر کمی تولید، نوع و واریته های مورد پذیرش کشورهای مختلف، نحوه جمع آوری، شستشو و تفکیک و بسته بندی این محصول و عدم رعایت درجه بندی از نظر رنگ، سایز دانه و نوع و کیفیت آن است. به طور خلاصه عدم رعایت استانداردهای جهانی از نظر فنی و بهداشتی نتوانسته جایگاه ویژه ای برای این محصول خصوصا در کشورهای امریکایی و اروپایی ایجاد نماید. در سال زراعی جاری طبق بررسی های به عمل آمده آمریکا با تولید ۳۱۵۰۰۰ تن و ترکیه با تولید ۳۰۰۰۰۰ تن و ایران با تولید ۱۵۰۰۰۰ تن در رقابت صادراتی هستند.

از طرفی نوعی از کشمش های ایران نظیر کشمش ملایر یا قوچان آنقدر مورد توجه اروپاییان است که تولید بعضی کشور ها نظیر هند یا یونان  با نام کشمش  ملایر و قوچان در تابلوی بورس ازمیر یا آدنا درج می شود. این موارد در شرایطی است که به تازگی تعدادی از نمایندگان به دلیل عدم امکان صادرات کشمش، تقاضای خرید تضمینی این محصول توسط دولت را دارند که خرید تضمینی به صلاح دولت، کشاورز و صادرات نیست زیرا به دلیل عدم رعایت استاندارد ها در خرید تضمینی، ارگان خریدار با عجله و با فشار کشاورز این محصول را در بسته بندی ها و حجم زیاد نظیر کیسه های گونی ۵۰ تا ۱۰۰ کیلویی خریداری می نماید که تا زمان اتمام خرید تضمینی (حداقل تا ۵ ماه) این محصول به دلیل رطوبت و داشتن قند زیاد شیره زده و هنگام شستشو و بسته بندی تا ۲۵ درصد افت و ضایعات به بار می آورد؛ در حالیکه اگر به نحوی برنامه ریزی شود که محصول پس از خرید بلافاصله شستشو و بسته بندی شود حداقل افت یعنی ۵ درصد را خواهد داشت.

با همه این تفاسیر، پیشنهاد می شود با توجه به سابقه چندین و چندساله خرید تضمینی در کشورمان، مسئولان  سازمان مدیریت، وزارت جهاد کشاورزی و همچنین شرکت بورس کالای ایران با هماهنگی یکدیگر برای بهبود شرایط فعلی بازار داخلی کشمش، رشد کیفیت و ایجاد استانداردهای لازم و همچنین صادراتی بهتر، برنامه ریزی نمایند. در صورت ایجاد این هماهنگی، می توان اولاً این محصول را از طریق بورس کالای ایران  و با رعایت استانداردهای اعلامی معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی  مورد معامله قرار داد و ثانیاً شفافیت  قیمت در زمینه خرید و فروش این محصول به عمل می آید؛ در این صورت می توان با مقایسه نرخ های جهانی در زمینه صادرات این محصول نیز بهتر از گذشته اقدام نمود.

دست آخر نیز می توان با در نظر گرفتن جوایز صادراتی خاصی جهت صادرات کشمش همزمان با خرید آن، با داشتن یک برنامه ریزی مناسب وارد گود رقابت با سایر کشورها شد تا از آن به بعد کشمش به عنوان یک محصول استراتژیک و ارز آور تلقی شود.

منبع: سنا